هر آنچه که باید در مورد استانداردهای ضد آب و ضد گرد و غبار بدانیم

گاهی کاربران دستگاه‌های الکترونیکی با مشاهده عبارت‌هایی نظیر «مقاوم در برابر آب»، چنین تصور می‌کنند که دستگاه‌های الکترونیکی آنها کاملاً «ضد آب» است و می‌توانند از آن در حمام یا استنخر استفاده کنند. باید توجه داشت که عبارت «مقاوم در برابر آب» برای همه دستگاه‌ها مفهوم یکسانی را شامل نمی‌شود. در سال‌های اخیر مقاومت در برابر آب و گرد و غبار جز برتری‌های یک دستگاه محسوب می‌شود و سازندگان این دستگاه‌ها ضد آب و ضد گرد و غبار بودن محصولاتشان را صرفاً با یک شماره از یک گواهی مانند IP67 و IP68 نشان می‌دهند. اما این عبارت‌ها دقیقاً چه معنا و مفهومی را در بر دارد؟ تا پایان این مقاله با ما باشید تا با منظور تولید کنندگان از درج چنین عباراتی در کاتالوگ محصولات آشنا شوید.

برای مشخص کردن میزان مقاومت یک گجت در برابر نفوذ آب و آب خوردگی از یک استاندارد خاص استفاده می‌شود که IPxx نام دارد. دو حرف xx موجود در این استاندارد با اعدادی پر می‌شوند که این اعداد نشان دهنده میزان مقاومت در مقابل نفوذ است. برای مثال استاندارد IP67 یا IP68 دو نمونه از رایج‌ترین استانداردهای ضد آب گوشی‌های موبایل هستند. اما آیا تاکنون فکر کرده‌اید که اعداد موجود در کنار عبارت IP برای مشخص کردن ضد آب بودن گوشی چه مفهومی دارند؟ شرکت‌های سازنده دستگاه‌های الکترونیکی‌ها باید برای اخذ استانداردهای مقاومت در برابر آب و گرد و غبار سری IPXX را کسب کنند. کدهای IP استانداردهایی هستند که توسط کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک (International Electrotechnical Commission) مقرر شده‌اند. طبق این استاندارد، کدهای مذکور برای نشان دادن مقاومت بدنه دستگاه‌های الکترونیکی در مقابل نفوذ آب و اجسام خارجی به‌کار می‌روند. برای مشخص کردن مقاومت یک دستگاه، دو عدد در کنار حرف IP ضمیمه می‌شود. این دو عدد مقدار و شدت ضد آب و ضد گرد و غبار بودن دستگاه‌های الکترونیکی را مشخص می‌کنند. شماره اول از سمت چپ به راست، مربوط به دسته‌بندی در مورد مقاومت در برابر اجسام جامد (گرد وغبار) بوده و مقدار آن بین ارقام صفر تا شش متغیر است. عدد سمت راست مربوط به درجه‌بندی مقاومت در برابر رطوبت است که آن مقادیر آن بین صفر الی ۸ دسته بندی می‌شود. هرچه ارزش رقم‌های درج شده در کنار عبارت IP بیشتر باشد، نشان‌دهنده میزان مقاومت بیشتر است.

در جداول زیر، می‌توانید تمامی سطوح مقاومت در برابر ورود اجسام جامد و نفوذ مایعات را مشاهده کنید. این جدول، توسط کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک (IEC) منتشر شده است.​

مقاومت در برابر اجسام جامد و گرد و غبار

کد IP	میزان مقاومت
IP0X	بدون مقاومت
IP1X	مقاوم در برابر اجسام جامد با قطر بیشتر از ۵۰ میلیمتر
IP2X	مقاوم در برابر اجسام جامد با قطر بیشتر از ۱۲٫۵ میلیمتر
IP3X	مقاوم در برابر اجسام جامد با قطر بیشتر از ۲٫۵ میلیمتر
IP4X	مقاوم در برابر اجسام جامد با قطر بیشتر از ۱ میلیمتر
IP5X	مقاوم در برابر گرد و غبار (امکان ورود محدود گرد و غبار بدون انباشتگی مضر)
IP6X	ضد گرد و غبار

در کدهای بالا اولین رقم از سمت چپ نشان دهنده مشخصه IPXX برای مقاومت دستگاه‌ها در ورود برابر اجسام و اشیاء جامد می‌باشد.

مقاومت در برابر نفوذ آب

کد IP	میزان مقاومت	شرایط وقوع	مدت‌ زمان آزمون
IPX0	فاقد مقاومت	–	–
IPX1	مقاوم در برابر چکه های عمودی آب	باران کم	۱۰ دقیقه
IPX2	مقاوم در برابر چکه‌های آب وقتی که دستگاه با شیب حداکثر ۱۵ درجه نسبت به حالت نرمال قرار می‌گیرد.	باران کم	۱۰ دقیقه
IPX3	مقاوم در برابر اسپری آب	باران، اسپری شدن آب	۵ دقیقه
IPX4	مقاوم در برابر پاشش آب	پاشیده شدن آب، باران، اسپری آب	۵ دقیقه
IPX5	مقاوم در برابر آب پرفشار	پاشش آب با فشار بالا	۳ دقیقه در فاصله‌ ۳ متری از لوله
IPX6	مقاوم در برابر آب پرفشار قوی	قرار گرفتن زیر شیر آب، برخورد مستقیم آب با فشار آب شدید	۳ دقیقه در فاصله‌ ۳ متری از لوله
IPX7	مقاوم در برابرغوطه وری در آب تا عمق ۱ متر	افتادن اتفاقی در آب و فرو رفتن در زیر آب	۳۰ دقیقه
IPX8	مقاوم در برابر فرورفتگی در آب در عمق بیشتر از ۱ متر (مقدار عمق باید توسط سازنده مشخص گردد.)	فرو رفتن در زیر آب	متغیر

در کدهای بالا اولین رقم از سمت راست نشان دهنده مشخصه IPXX برای سنجش مقاومت دستگاه‌ها در برابر نفوذ  آب می‌باشد.

مثال: استاندارد IP67 بدین معناست که این دستگاه در مقابل نفوذ گرد و غبار مقام بوده (عدد ۶) و همچنین در برابر نفوذ آب در عمق‌های کمتر از یک متر تا مدت زمان ۳۰ دقیقه (عدد ۷) از خود مقاومت نشان می‌دهد.